Tanda-Tanda / Gejala Awal Demensia (Nyanyuk)

Berikut dikongsikan mengenai sejenis gangguan pada otak seseorang dan ia sebenarnya boleh berlaku pada kita, iaitu demensia.

Apakah Itu Demensia?

Demensia adalah sindrom yang boleh disebabkan oleh beberapa penyakit yang dari masa ke masa memusnahkan sel-sel saraf dan merosakkan otak, biasanya membawa kepada kemerosotan dalam fungsi kognitif (iaitu keupayaan untuk memproses pemikiran) melebihi apa yang mungkin dijangka daripada akibat biasa penuaan biologi.

Demensia ataupun nyanyuk adalah kehilangan fungsi berfikir, mengingat dan lain-lain.

Walaupun kesedaran tidak terjejas, kemerosotan dalam fungsi kognitif lazimnya disertai, dan kadangkala didahului, oleh perubahan dalam mood, kawalan emosi, tingkah laku atau motivasi.

Demensia mempunyai kesan fizikal, psikologi, sosial dan ekonomi, bukan sahaja untuk penghidap demensia, tetapi juga untuk penjaga, keluarga dan masyarakat secara amnya.

Selalunya terdapat kekurangan kesedaran dan pemahaman tentang demensia, mengakibatkan stigmatisasi dan halangan kepada diagnosis dan penjagaan.

Tanda & Gejala

Perubahan dalam mood dan tingkah laku kadangkala berlaku walaupun sebelum masalah ingatan berlaku. Gejala menjadi lebih teruk dari masa ke masa. Akhirnya, kebanyakan penghidap memerlukan orang lain untuk membantu aktiviti hariannya.

Tanda dan gejala awal adalah seperti berikut:

• Melupakan perkara atau peristiwa baru-baru ini.
• Kehilangan atau tersalah letak sesuatu.
• Tersesat apabila berjalan atau memandu.
• Menjadi keliru, walaupun di tempat yang biasa.
• Kehilangan jejak masa.
• Kesukaran menyelesaikan masalah atau membuat keputusan.
• Masalah mengikuti perbualan atau masalah mencari perkataan.
• Kesukaran melaksanakan tugas biasa.
• Salah menilai jarak ke objek secara visual.

Perubahan biasa dalam mood dan tingkah laku termasuklah:

• Berasa cemas, sedih atau marah tentang kehilangan ingatan.
• Perubahan personaliti.
• Tingkah laku yang tidak sesuai.
• Menarik diri daripada kerja atau aktiviti sosial.
• Kurang berminat dengan emosi orang lain.

Demensia akan memberi kesan kepada setiap orang dengan cara yang berbeza, bergantung kepada punca asas, keadaan kesihatan lain dan fungsi kognitif seseorang sebelum menjadi sakit.

Punca Asas / Bentuk Biasa

Demensia disebabkan oleh pelbagai penyakit atau kecederaan yang secara langsung dan tidak langsung merosakkan otak.

Penyakit Alzheimer adalah bentuk yang paling biasa dan boleh menyumbang kepada 60% hingga 70% kes.

Bentuk lain termasuk demensia vaskular, demensia dengan badan Lewy (mendapan protein yang tidak normal di dalam sel saraf), dan sekumpulan penyakit yang menyumbang kepada demensia frontotemporal (degenerasi lobus frontal otak).

Demensia juga mungkin berlaku selepas strok atau dalam konteks jangkitan tertentu seperti HIV, akibat penggunaan alkohol yang berbahaya, kecederaan fizikal berulang pada otak (dikenali sebagai ensefalopati traumatik kronik) atau kekurangan nutrisi.

Sempadan antara pelbagai bentuk demensia adalah tidak jelas dan bentuk campuran sering wujud bersama.

Perkara-perkara yang meningkatkan risiko termasuklah:

• Umur (lebih biasa terjadi pada mereka yang berumur 65 tahun ke atas).
• Tekanan darah tinggi (hipertensi).
• Gula darah tinggi (diabetes).
• Berat badan berlebihan atau obesiti.
• Merokok.
• Minum terlalu banyak alkohol.
• Tidak aktif secara fizikal.
• Diasingkan secara sosial.
• Kemurungan.

Rawatan & Penjagaan

Tiada ubat untuk demensia, tetapi banyak yang boleh dilakukan untuk menyokong kedua-dua orang yang hidup dengan penyakit ini dan mereka yang menjaga pesakit ini.

Penghidap boleh mengambil langkah untuk mengekalkan kualiti hidup mereka dan mempromosikan kesejahteraan mereka dengan aktif secara fizikal dan mengambil bahagian dalam aktiviti dan interaksi sosial yang merangsang otak dan mengekalkan fungsi harian.

Di samping itu, beberapa ubat boleh membantu menguruskan gejala antaranya adalah seperti berikut:

1. Inhibitor Kolinesterase seperti donepezil digunakan untuk merawat penyakit Alzheimer.
2. Antagonis Reseptor NMDA seperti memantine digunakan untuk penyakit Alzheimer yang teruk dan demensia vaskular.
3. Ubat untuk mengawal tekanan darah dan kolesterol boleh menghalang kerosakan tambahan pada otak akibat demensia vaskular.
4. Selective Serotonin Reuptake Inhibitors (SSRIs) boleh membantu dengan gejala kemurungan yang teruk pada penghidap jika perubahan gaya hidup dan sosial tidak berkesan, tetapi ini bukan pilihan pertama.
5. Jika penghidap berisiko mencederakan diri sendiri atau orang lain, ubat seperti haloperidol dan risperidone boleh membantu, tetapi ini tidak boleh digunakan sebagai rawatan pertama.

Bagi mereka yang didiagnosis sebagai penghidap, terdapat perkara yang boleh membantu menguruskan gejala antaranya adalah seperti berikut:

1. Kekal aktif secara fizikal.
2. Makan secara sihat.
3. Berhenti merokok dan minum alkohol.
4. Dapatkan pemeriksaan berkala dengan doktor anda.
5. Tulis tugas harian dan janji temu untuk membantu anda mengingati perkara penting.
6. Teruskan hobi anda dan lakukan perkara yang anda sukai.
7. Cuba cara baharu untuk memastikan minda anda aktif.
8. Luangkan masa bersama rakan dan keluarga serta terlibat dalam kehidupan bermasyarakat.

Semoga perkongsian ini bermanfaat untuk anda semua diluar sana!