3 Jenis Keadaan Paranoia Yang Kita Perlu Ambil Tahu!

Berikut dikongsikan mengenai paranoia, iaitu sejenis gangguan pada seseorang dan ia sebenarnya boleh berlaku dalam kalangan kita.

Apa Itu Paranoia?

Paranoia atau kita kebanyakkan menyebutnya “paranoid,” ialah perasaan tidak rasional dan berterusan bahawa orang ramai ‘ingin mendapatkan anda’ atau bahawa anda adalah subjek perhatian yang berterusan dan mengganggu oleh orang lain.

Ketidakpercayaan orang lain yang tidak berasas ini boleh menyukarkan seseorang yang mengalami paranoia untuk berfungsi secara sosial atau mempunyai hubungan rapat.

Punca paranoia tidak diketahui tetapi genetik dianggap memainkan peranan.

Punca / Faktor Risiko

Punca paranoia tidak jelas dan bergantung pada keadaan yang dikaitkan dengannya. Teori yang mungkin berkait dengannya termasuklah:

Faktor	Penerangan
Gen	Penyelidikan adalah sedikit dan tidak dapat disimpulkan. Sesetengah kajian mencadangkan pautan genetik manakala yang lain tidak. Ia juga tidak jelas sama ada kecenderungan genetik kepada paranoia (jika ia wujud) diwarisi atau tidak.
Kimia Otak	Bahan kimia otak (neurotransmitter) membentuk asas pemikiran dan perasaan. Dadah tertentu seperti kokain, ganja dan amfetamin boleh mengubah kimia otak dan boleh membawa pemikiran, perasaan dan tingkah laku paranoid. Ini menyebabkan sesetengah penyelidik percaya bahawa paranoia mungkin merupakan gangguan biokimia otak. Punca-punca gangguan yang mungkin ini tidak diketahui.
Peristiwa Kehidupan Traumatik	Contohnya, penderaan pada zaman kanak-kanak mungkin memesongkan cara seseorang berfikir dan merasakan sepanjang hayat.
Reaksi Tekanan	Beberapa kajian mendapati bahawa paranoia lebih kerap berlaku pada orang yang mengalami tekanan yang teruk dan berterusan. Contohnya, tawanan perang. Bagaimana tekanan boleh mencetuskan paranoia tidak jelas.
Gabungan Faktor	Mungkin beberapa faktor genetik dan persekitaran yang bekerja secara gabungan menyebabkan paranoia.

Simptom-Simptom

Gejala paranoid mungkin berkisar daripada ringan sehingga teruk dan ia bergantung kepada punca tetapi, secara amnya, seseorang yang paranoid mungkin:

1. Mudah tersinggung.
2. Mukar untuk mempercayai orang lain.
3. Tidak menghadapi sebarang jenis kritikan.
4. Memberikan makna yang berbahaya kepada ucapan orang lain.
5. Sentiasa berada dalam keadaan bertahan.
6. Bersikap bermusuhan, agresif dan suka berhujah.
7. Tidak boleh berkompromi.
8. Merasa sukar, jika tidak mustahil, untuk ‘memaafkan dan melupakan’.
9. Menganggap bahawa orang bercakap buruk tentang mereka di belakang mereka.
10. Terlalu curiga. Contohnya, fikir orang lain berbohong atau merancang untuk menipu mereka.
11. Tidak boleh curhat dengan sesiapa.
12. Mendapati hubungan yang sukar.
13. Menganggap dunia sebagai tempat ancaman yang berterusan.
14. Berasa dianiaya oleh dunia pada umumnya.
15. Percaya kepada ‘teori konspirasi’ yang tidak berasas.

Jenis Utama Paranoia

Paranoia dikaitkan dengan tiga (3) keadaan utama seperti berikut:

Gangguan Personaliti Paranoid	– Dianggap sebagai jenis yang paling ringan. – Kebanyakan orang yang mengalami gangguan personaliti paranoid berfungsi dengan baik walaupun mereka tidak mempercayai dunia. – Sikap dan tingkah laku yang berkaitan dengan gangguan ini, apabila ia menjadi jelas, sering didapati telah wujud sepanjang hayat seseorang.
Gangguan Delusi (Paranoid)	– Dicirikan oleh penguasaan satu khayalan (kepercayaan palsu) tanpa sebarang tanda penyakit mental yang lain. – Tingkah laku seseorang bergantung pada khayalan yang mereka miliki. Sebagai contoh, seseorang yang mempunyai khayalan penganiayaan percaya bahawa orang lain mengintip mereka atau merancang untuk membahayakan mereka dalam beberapa cara. – Mengintai boleh disebabkan oleh gangguan delusi (paranoid). Contohnya, orang itu percaya bahawa mereka mempunyai hubungan dengan bintang filem yang tidak pernah mereka temui. – Dalam kes lain, seseorang mungkin membayangkan mereka mempunyai penyakit yang teruk, walaupun jaminan berulang daripada doktor.
Skizofrenia Paranoid	– Dianggap jenis yang paling teruk dan ia dicirikan oleh khayalan aneh, seperti mempercayai bahawa pemikiran seseorang sedang disiarkan melalui radio. – Halusinasi, terutamanya yang pelik, juga biasa berlaku kepada keadaan ini. – Seseorang yang mempunyai skizofrenia paranoid sering mendapati dunia mengelirukan dan berfungsi dengan buruk tanpa rawatan.

Diagnosis & Rawatan

Keadaan yang menyebabkan paranoia boleh menjadi susah untuk didiagnosis kerana rasa tidak percaya yang berlebihan adalah perkara biasa kepada pelbagai gangguan mental dan juga berlaku pada sesetengah orang yang mengalami demensia.

Kesukaran lain ialah seseorang yang mengalami paranoia boleh mengelak daripada berjumpa doktor, pergi ke hospital dan tetapan perubatan lain kerana takut dicederakan.

Diagnosis yang mungkin dilakukan adalah termasuklah:

• Sejarah perubatan;
• Pemeriksaan fizikal;
• Penilaian gejala;
• Ujian psikologi; atau
• Ujian untuk menolak gangguan psikiatri lain yang mungkin menyebabkan gejala.

Walaupun tiada penawar mutlak untuk keadaan yang menyebabkan paranoia, rawatan boleh membantu orang tersebut mengatasi gejala mereka dan menjalani kehidupan yang lebih bahagia dan produktif.

Rawatan bergantung pada jenis dan keterukan keadaan tetapi mungkin seperti berikut:

Ubat	Ubat anti-kecemasan atau ubat antipsikotik boleh meredakan beberapa gejala. Walau bagaimanapun, seseorang yang mempunyai paranoia mungkin sering menolak untuk mengambil ubat kerana mereka takut ia akan membahayakan mereka.
Terapi	Ini boleh membantu seseorang itu mengatasi gejala mereka dan boleh meningkatkan keupayaan mereka untuk berfungsi. Walau bagaimanapun, seseorang yang mengalami paranoia tidak mungkin bercakap secara terbuka dan bebas kepada ahli terapi, jadi kemajuan boleh menjadi sangat perlahan.
Kemahiran Mengatasi	Rawatan lain bertujuan untuk meningkatkan keupayaan seseorang untuk berfungsi secara sosial. Pilihan mungkin termasuk terapi relaksasi, teknik untuk mengurangkan kebimbangan dan pengubahsuaian tingkah laku.
Kemasukan Hospital	Dalam kes yang teruk, orang tersebut mungkin perlu tinggal di hospital sehingga keadaan yang menyebabkan paranoia stabil.

Semoga perkongsian ini bermanfaat!